De ijsheiligen, we zittten er midden in....

Foto: Wim Boers via Facebook.

• de aarde warmt op
• wat een lekker weer hebben we vandaag
• mogen mijn plantjes al naar buiten?
• hellup, wat is er met mijn tomatenplantjes gebeurd?
• het heeft vannacht gevroren!
• joh, zet je plantjes maar gerust buiten, het is overdag al 24 graden
• .......

Zo kan ik nog wel even doorgaan. Het zijn allemaal zinnetjes die je nu elke tien minuten voorbij ziet komen op de diverse moestuingroepen op facebook.
Maar hoe warm het ook is, in de nacht is het koud.
In mijn kas, die beschut staat, was het vannacht slechts 6 graden, ondanks de vijf emmers water die er al weken in staan en overdag lekker opwarmen en in de nacht zorgen dat de temperatuur een beetje wordt vastgehouden.
Ik zelf zet mijn tomaten niet eerder in de kas dan eind mei, begin juni. En als ik wikipedia mag geloven, zit ik dan best goed.

Voor al die Sophia van Rome, waar ik in een eerdere blog vorig jaar reeds over vertelde, kan je nog even behoorlijk parten spelen in de nacht. Ze wordt in de volksmond daarom ook wel "Koude Sophie" genoemd.   Mei: planten die buiten staan en sneeuw in de ardennen...
Omdat ik zoveel gezaaid had en ik plaatsgebrek in mijn kas kreeg, heb ik wel wat chinese kool, ijssla en (winter-) andijvie op een beschut plaatsje in mijn voortuin uitgeplant. In de kas staan nog genoeg plantjes om later uit te zetten. Maar normaal zet ik ze niet zo vroeg buiten want ook de eerste dagen of week na de ijsheiligen kan vorst aan de grond je nog even overvallen. Gelukkig zitten we nu al op 13 mei, dus nog even wachten en ik kan volop aan de slag om mijn kas leeg te maken en de grond klaar te maken voor de tomaten. Die staan trouwens nog steeds in de kweekbakken in de huiskamer. De lamp die erboven hangt, is al een paar keer hoger gehangen omdat toppen van de plantjes zich verbrandden aan de warme tl-buis.
Ook de kappen van de andere bakken in de huiskamer, heb ik met wat kunst en vliegwerk omhoog gezet. Nooit groeiden mijn plantjes zo goed als dit jaar.

Maar eerst ga ik nog even terug naar eind april. 22 April schreef ik mijn vorige blog en sindsdien is er weer veel gedaan in de moestuin. Een lang weekend op de tuin en een pijnlijk lijf op de koop toe.

Op schrikkeldag zaaide ik raapsteeltjes in de kas. Een groente die inmiddels bij de groep "vergeten groenten" behoord en wat ik als kind vaak heb gegeten.
Het eerste jaar dat ik een echte moestuin had, heb ik raapsteeltjes gezaaid, maar de aardvlooien waren mij toen te snel af. Dit jaar heb ik opnieuw een poging gewaagd, maar nu in de kas en 23 april kon ik voor het eerst oogsten. Wat was dat heerlijk. Ik vind het 1000 maal lekkerder dan spinazie.
Vorige week heb ik voor de tweede maal kunnen oogsten. De plantjes staan nog in de kas, even kijken of er nog een derde keer mogelijk is.
De spinazie die ik in de kas zaaide, kwam maar slecht op en na de eerste maal snijden was die al snel doorgeschoten.

De bietjes die in de kas staan, zullen het niet redden om geoogst te worden voordat de tomaten in de kas moeten, die zijn nog piepklein. Dit experiment is dus voor mij niet geslaagd. Als je een grote kas hebt, kan je rustig een hoek rode biet laten staan tot ze oogstbaar zijn.
Misschien dat ik er een aantal terug zet tussen de tomatenplanten, maar dan mogen ze niet te groot worden nu, anders kan ik ze niet meer verzetten. We gaan het zien, nog twee weken geduld en ik weet het.
Mijn radijsje uit de kas waren heerlijk. Zeker omdat het me al een paar jaar niet lukte om radijsjes te kweken: veel loof, maar geen knolletje. De watermeloenradijs is wel weer mislukt. Die ga ik in juni nog eens zaaien in de halve meter bak die langs de kas heb staan.

Half februari heb ik in de huiskamer twee soorten prei gezaaid. Lange dunne sprieten waren het gevolg, zeg maar eerder lange naalden. Ze zijn vervolgens op schrikkeldag opnieuw in de kas gezaaid in een bakje. Ik zaaide beide malen Farinto en Decarentan 2. Maar in de tweede helft van april ging het ook in de kas niet goed. Het was er te warm, zelfs 's nachts was het op een bepaald moment nog erg warm in de kas. Dus heb ik een bakje gepakt en hier een laagje verse potgrond in gedaan. Daarna heb ik de preiplantjes uit hun bakjes genomen en op de verse potgrond gezet. Alles stond hobbelig en scheef en er waren er een flink aantal geknakt tijdens het overzetten. Met de bedoeling nog maar eens opnieuw te zaaien, heb ik vervolgens de bak buiten gezet op een plek waar enkel in de ochtend zon komt.
Inmiddels blijken de preitjes het goed te doen, ze worden al wat dikker. Nog even en ze kunnen in de volle grond.... mits ik nog een plaatsje voor kan vinden..... Het staat weer overvol in de moestuin, maar inmiddels ook in de voortuin. En de vroege aardappelen zijn nog lang niet oogstrijp....

De zaterdag van het koningsdagweekend heb ik mijn pomp aangesloten op de tuin. Nu heb ik niet met de slang in de hand water gegeven, maar heb ik de sproeier erbij gepakt. Zo kon ik ondertussen gewoon doorgaan.

Ik had de sproeier zo gezet, dat hij de hele breedte van mijn smalle tuin raakte. In de lengte heb ik hem drie maal verzet en steeds een uur op de zelfde plaats laten staan. Ondertussen steeds met een schepje een putje in de grond gegraven om te zien tot hoever het water in de droge grond was doorgedrongen.
Voor ik de pomp startte heb ik eerst lavameel en zeewierkalk gestrooid. Er is nog best veel heermoes op de tuin en dat duidt op een mineralen te kort in de bovenste grondlaag. Dus lavameel en zeewierkalk moeten dit weer een beetje aanvullen.


En dat ik die dag ook weer een paar emmers zevenblad heb verwijderd hoef ik denk ik niet meer te benoemen, dit is elke keer dat ik op de tuin ben een verplicht klusje. Ooit hoop ik er nog eens vanaf te geraken door op deze manier het zevenblad uit te putten.

Ook heb ik die dag 3x ijssla en 4x chinese kool uitgezet tussen de rekken van de peulen en de erwten. Er stond al ijssla en andijvie tussen die rekken.
Ook heb ik tussen de koolplanten in de kolenkooi een plaatsje gezocht voor de 5 paksoy planten die ik had meegebracht van thuis.

Toen ik de pomp aan het afkoppelen was, zag ik een stukje verder op het pad een fazant lopen. Wat een fier dier is dat toch.
Vorige week had ik de eerste coloradokever reeds gespot. Daar was ik minder blij mee. Intussen heeft iedereen op ons complex last van deze geel-zwart gestreepte kever. Praktisch alles mag van mij blijven leven, maar deze ongenode gasten krijgen een enkele reis naar het paradijs. Ik vang ze af en maak ze dan dood.

Eenmaal thuis, ben ik in de voortuin de aardbeien gaan gieteren want ook die hadden dorst. Het was immers al zolang droog.
En in mijn ooghoek zag ik lieveheersbeestjes op mijn stamroos. Bij nadere inspectie bleken zij zich te goed te doen aan de bladluizen. Problemen zijn er om op te lossen, en dit probleem lost zich zelf mooi op.
Op de pioenroos naast de stamroos zitten mieren, die houden de bladluizen in stand, maar het aantal lieveheersbeestjes op de buurplant zorgen wel voor voldoende nazaten zodat ook dit probleem zich binnenkort vanzelf oplost.
.

In dat zelfde koningsdagweekend heb ik op zondag de sproeier in de voortuin gezet. Ook hier was de kleigrond droog en hard. En mijn tuinmaatje had gezegd dat hij een deel van het gazon zou komen afsteken zodat ik daar aardappelen in kon zetten. Ik had weer te veel pootaardappelen besteld en kon ze niet allemaal kwijt op de moestuin.
De afgestoken plaggen zijn ondersteboven op ruggen gelegd. Dit verteerd in de loop der tijd wel. Enkel bovenop zal gras groeien, maar verder wordt het straks goede grond om weer terug in de tuin te brengen.
Terwijl mijn tuinmaatje bezig was met het afsteken van de zoden, heb ik de border aan de straatzijde onkruidvrij gemaakt. Ondertussen legde ik dus ook de plaggen op een hoop.
Vervolgens heb ik geprobeerd om de grond met de woelvork los te maken, maar al snel bogen twee van de vijf tanden om. De grond was echt keihard.
Gelukkig kwam mijn zoon langs en die heeft vervolgens alles omgespit.
In de avond heb ik zeewierkalk en mijn laatste voorraadje koffieprut over de omgespitte grond gestrooid.
Koffieprut schijnt goed te zijn om kleigrond blijvend een betere structuur te geven. Doch dan moet je wel een veel grotere hoeveelheid toepassen dan ik nu deed.
De koffieprut had ik vermengd met lavameel zodat dit ook meteen kon worden ondergewerkt en lavameel strooit gemakkelijker als je het met iets anders mengt.

Op koningsdag stond mijn oosterste papaver prachtig te bloeien en ook met bevrijdingsdag had ik een knaloranje bloem in mijn voortuin.

Een dag later viel er even wat regen, een paar druppels maar, en ben ik gaten gaan maken voor mijn aardappelen Charlotte. Ik had hier 30 stuks van. En ik kon drie rijtjes rode pootuitjes Red Karmen zetten die ik eveneens nog over had. Voordat ik hieraan begon heb ik eerst nog rijkelijk koemestkorrels gestrooid.
Over de uitjes heb ik een laagje potgrond uitgestrooid, want ik vond de grond nog redelijk grof voor uitjes. Natuurlijk staat alles weer veel te dicht op elkaar.... maar dat is "Anja-eigen".  Ik zet altijd alles dicht opeen om maar voldoende kwijt te kunnen.

En dan is het intussen 1 mei geworden. Op de tuin zie ik eindelijk de wortelen doorkomen. Niet overal, want op een bed zie ik niets wat groen is. Maar nu is ook te zien, dat ik een keer heb gezaaid, maar ook dat kleine meid een keer heeft gezaaid. Een van ons beiden heeft naast het rijtje gezaaid.... We hebben in iedergeval allebei rijkelijk met de zaadjes gestrooid.... dat wordt uitdunnen, heel erg uitdunnen.
De eerstelingen die ik op 5 april heb gezet, doen het een stuk minder goed dan die op 11 april in de grond zijn gegaan.... De koude nachten hebben hun invloed gehad dacht ik, maar als ik terug kijk in mijn moestuinplanner, zie ik dat ik juist van 5 tot 12 april hogere dagtemperaturen heb genoteerd dan na die periode. Dus zal de warmte zeker van invloed zijn geweest.

Oh ja, de erwten staan in bloei.

Op twee mei hebben we in de ochtend hagel- en onweersbuien. Er valt 5mm neerslag. Na twee uur ligt er nog steeds een laagje hagel op de stoep.
Later blijkt dat er 8 kilometer verderop waar de moestuin ligt, niets is gevallen. Daar bleef het bij dreigende luchten en gedonder. En dat terwijl ik zo hoopte dat de regentonnen zouden worden gevuld door de regen.
In de nacht viel er thuis nog eens 11 milimeter neerslag bij.

Dus heb ik ook nog het restant van de poters van Victoria in de voortuin gezet. Ik kreeg ooit een zak van 5 kilo aardappelen van het ras Maritiema. Deze lagen nog op mijn aardappelvoorraad en ik zag dat ze begonnen uit te lopen. Na ze eerst te hebben gewassen in verband met eventueel poeder tegen het uitlopen, heb ik ook die in de voortuin gezet. Die staat nu dus ook helemaal vol.

Ook zaaide ik toen de peul Oregon Sugar en de erwten Kelvedon Wonder voor de tweede maal voor. Op de tuin groeien ze al goed en zoals ik zei, bloeit de erwt reeds. Deze tweede zaai is om de oogst te spreiden. Ik zaaide extra dik omdat de kiemkracht van deze zaden te wensen overlaten.

Maar dacht ik ruimte te hebben in de kas, niets is minder waar: het staat er intussen weer bomvol met potjes en bakjes.
Want ik had nog geen courgette gezaaid, en de Black Beauty wil ik toch weer hebben. 1 Plant is voldoende voor mij, maar dan moest ik natuurlijk wel zaaien. Ook bonenkruid Winter, een mengsel van Dwarf zonnebloemen, en Marigold heb ik voorgezaaid. De zonnebloemen komen al boven terwijl ik dit schrijf. De rest komt nog niet boven de grond maar ik heb nog goede hoop dat dit wel goedkomt, het is nu immers wat kouder en dan duurt het wat langer.

In de koude kas had ik mijn balkonbak met fuchia's laten overwinteren, dit ging goed in deze winter waarin het niet echt koud werd. Vorig jaar stonden ze ook in de kas, toen hadden ze wat meer geleden dan nu. Ik heb ze voorzichtig uit de balkonbak gehaald en er weer in teruggezet nadat ik hier eerst verse potgrond in heb gedaan. Zo kunnen ze er weer een hele poos tegen. Ze staan weer op hun plaatsje op de haken aan mijn tuinhekje.

De eerder gezaaide uien zijn niet opgekomen, dus die heb ik nogmaals gezaaid. De houdbaarheidsdatum was van het zakje gescheurd, dus ik weet niet of het zal lukken om nog zaaiuitjes te krijgen.

De alcea die ik een poosje terug zaaide uit een oud zakje zaad, heeft het goed gedaan. De plantjes kregen elk een eigen potje om verder te groeien tot ze een plaatsje in de tuin krijgen. Ik denk dat ik ze later achter de kas uitzet.

En toen begon ik aan een klusje, zeg maar gerust klus.... De compostbak op de moestuin zat vol. En nu de andere helft vol met verse paardenmest zit, werd het tijd om de bak eens leeg te scheppen. Er wordt nu steeds weer vers afval toegevoegd, maar onderin moet toch ooit eens leeg. Dus heb ik de mouwen eens opgestroopt en ben aan het scheppen gegaan.
Eerst heb ik de bovenlaag naast de bak geschept. Ook alle grove materialen die ik nog tegenkwam heb ik er uit gehaald.
Maar toen de bovenlaag er af was, bleek dat de volgende laag niet was verteerd. Dit was een kruiwagen vol paardenmest die ik van de buurman op de tuin had gekregen, een paar jaar terug toen ik mijn bak net had gemaakt.

Het stro, de paardenpoep, het zag er nog zo'n beetje uit zoals het er toen in is gegaan. Onder deze laag zat wel mooie compost. Die was meer dan rijp want er zaten nauwelijks wormen in.
In rijpe compost zitten geen voedingsstoffen meer voor de wormen en dan verlaten ze de rijpe compost. Normaal gaan ze dan naar bovengelegen lagen, maar door die laag paardenmest hebben ze zich waarschijnlijk laten afschrikken en hebben rechtsomkeer gemaakt 😀.


Deze laag rijpe compost heb ik opgeschept en over de aardappelbedden uitgestrooid. Mooie zwarte grond die lekker rul aanvoelde. De grond onder deze laag was ook heel erg los en hier zaten wel wormen in.
Vervolgens heb ik de grove stukken en de bovenste laag die ik apart had gelegd, weer als begin in de nu lege bak gelegd.

Maar toen zat ik nog met een hoop oude paardenmest. Bij het uit elkaar trekken zag ik dat ik die mest toen heb vermengd met een flinke hoeveelheid bladeren uit het park.
Vervolgens bedacht ik me dat de grond in mijn frambozenhoek erg hard is en heel kaal.
Dus heb ik deze laag verdeeld tussen de bessen, de frambozen en de braamboos. Ook rondom de rabarber en de roos kwam een laag van dit materiaal. Het is mooie mulch. Een paar g

ieters water er over en het waat ook niet meer weg.

Klusje geklaard. Pfffft.

Van de sla die ik thuis voor de zoveelste maal had gezaaid en die uiteindelijk wel opkwam, had ik drie uitdeelbakjes gemaakt. Een voor buurman Toon, een voor Alwin die mij regelmatig voorziet van wat plantjes en een voor de overbuurvrouw. Van haar kreeg ik in ruil een bakje eikebladsla terug. Mooi ruil want deze had ik zelf niet gezaaid.
Zo doen we dat op de tuin.

Na nog even spinazie en bloemkool te hebben geoogst, ben ik weer naar huis gegaan. Flink moe, maar wel voldaan.
Tijdens het oogsten van de spinazie uit de koude bak, zag ik dat de tuinbonen in deze bak het minder goed doen dan de tuinbonen die ik later legde en langs het aspergebed heb uitgezet.

Toen ik mijn hekje sloot zag ik een koolwitje in de kolenkooi fladderen en zag ik hoe mooi de lupine bloeit. Door dat ik zo bezig was, had ik dat nog niet echt opgemerkt. Door de zon is het op de foto niet te zien hoe dieppaars de bloemaren zijn.

Bij een supermarkt van duitse komaf kon ik een poosje terug de verleiding niet weerstaan om een paprikaplant te kopen. Er zaten zowaar al kleine vruchten aan.
Deze heb ik vorige week kunnen oogsten: mooie oranje paprika's. Maar overeten zal ik me er niet aan, want voor de foto heb ik er een theelepel naast gelegd 😀.



Vrijdagochtend ontdekte ik dat ik per ongeluk de deur van de kas open had laten staan. Gelukkig zag ik op mijn thermometer dat de minimumtemperatuur 8graden was geweest.

De uitjes in de voortuin komen op. Ondanks dat de pootuitjes niet meer zo stevig waren, doen ze het goed.

Afgelopen zaterdag ging ik weer naar de tuin. Op zaterdag ben ik vrij, echt vrij: dan komt zoonlief niet eten en is kleine meid bij haar vader en kan ik gaan en staan waar ik wil. En natuurlijk ga ik dan naar de tuin, wie had iets anders verwacht?
Plantjes op de achterbank, emmer fruit- en keukenafval in de kofferbak en een tas met een thermoskan koffie, een gevulde broodtrommel en fruit naast me op de voorzitting. Vast prik als ik naar de tuin ga.
Altijd eerst nog even een check of ik mijn telefoon en mijn fotocamera bij me heb en dan vertrek ik.
Natuurlijk had ik veel te veel koolrabi gezaaid, en Alwin kende deze groente vorig jaar nog niet. Hij heeft toen van mijn oogst gegeten en vond het heerlijk. Dus heb ik een traytje met koolrabiplantjes bij hem in de kas gezet met een briefje er bij.
Bloemkool en voorgezaaide peultjes vonden hun plekje bij mijzelf in de tuin.
Vervolgens heb ik het knoflookbed, het wortel- en uienbed gewied en de aardappelen aangeaard. Ik heb geen aanaarder, maar ik zag op youtube een filmpje waarin aardappelen werden aangeaard met een hak. En laat ik nu de hak van mijn ouders in mijn tuinhuisje hebben staan....  aardappelen aanaarden .
Meteen weer een aantal coloradokevers afgevangen en vernietigd.

Toen kwam mijn tuinmaatje opgefietst. Na dat hij een bakje koffie had gedronken, verzette hij mijn picknicktafel en begon tegels uit te graven. Op mijn vraag wat hij in hemelsnaam ging doen, zei hij: "ik ga die parasolvoet even ingraven, dan staat dat ding wat steviger als er een windvlaag komt". Totaal verbluft liet ik hem zijn gang gaan.
Intussen staat mijn parasol een stukje lager dan eerst maar wel heel stevig, liggen mijn tegels weer mooi in het gelid, is het onkruid tussen die tegels verwijderd. De heermoes geplukt en in een emmer water gedaan en de rollen gaas die op en rond mijn picknicktafel lagen, netjes opgestapeld achter mijn tuinhuisje. Het kijkt weer een stuk netter. Het was de koffie die ik hem schonk meer dan waard.

De drie rijen snijbiet die nog op de tuin stonden van vorig jaar, hebben plaats moeten maken voor nieuwe bloemkoolplantjes. De inmiddels doorgeschoten snijbiet had ik laten staan voor de bloemen.

En nu staat mijn tuin ram- en ramvol.

Op facebook zag ik een foto voorbij komen van een oude koffiemolen. Deze werd gebruikt om eierschalen te vermalen welke dan of bij de kippen of in de tuin worden uitgestrooid. Dit is toch heel wat leuker dan die electrische die ik gebruik om de eieerschalen te malen.
Misschien moet ik toch eens rondkijken bij de kringloop zodra deze weer open gaat.

Wie gaat er mee de tuin in?

De moestuin in mei

Hopelijk is het merendeel van het zaaiwerk gebeurd, maar er zijn altijd dingen die je over het hoofd gezien hebt. Geen ramp, in de maand mei kan dit nog prima recht gezet worden. Vanaf midden mei, nadat de ijsheiligen voorbij zijn, mag namelijk alles gezaaid en geplant worden. De kans op nachtvorst is dan zo goed als geweken.

Planten in mei

• Gevoelige gewassen, zoals aubergines, paprika’s  en tomaten, kunnen in de volle grond van de kas of in kweekzakken worden geplant. Als je ze buiten wilt uitplanten moet je ze eerst nog een paar weken in de kas houden.
• Sommige gewassen kunnen een steuntje in de rug goed gebruiken. Erwten hebben rijshout of gaas nodig om tegenaan te klimmen. Tuinbonen kun je met tuintouw aan stokjes binden.

Zaaien in mei

• Er kan nog genoeg in de volle grond gezaaid worden zoals bietjes, late erwten, wortelen, broccoli, slasoorten, radijzen, rucola, knollen en spinazie.

Zaaien in mei

• Er kan nog genoeg in de volle grond gezaaid worden zoals bietjes, late erwten, wortelen, broccoli, slasoorten, radijzen, rucola, knollen en spinazie.
• Zaai sperziebonen, courgettes, komkommers, meloenen en maïs pas in de volle grond wanneer je er zeker van bent dat er geen vorst meer zal optreden.

Oogsten in mei

• De eerste gewassen van het nieuwe jaar kunnen na half mei geoogst worden.
• Denk aan rapen, peterselie, koolrabi, kervel, kropsla, spinazie en tuinkers.

Algemene moestuintips in mei

• Rond deze tijd groeien je groenten hard. Aangezien wortelen, pastinaken en de koolsoorten nog steeds last kunnen hebben van ongedierte, moet je ze zo lang mogelijk onder het tuinvlies of insectengaas houden.
• Naast je groenten schiet ook het onkruid als een dolle uit de grond. Schoffelen tijdens droog weer maakt veel wiedwerk met de hand overbodig.
• Wees op je hoede voor de koolvlieg. Zij is actief vanaf midden april tot einde mei.
• Neem eveneens uw voorzorgen tegen ajuin en wortelvlieg. Tuingaas is hiervoor de beste bescherming.
• Verzamel nu al het beschikbare, organische afval om je composthoop op te zetten. Alle groene planten uit de natuur zijn bruikbaar. Oude zaden zijn reeds gevallen en nieuwe zijn nog niet aanwezig. Let wel op de aanwezigheid van sommige plantenwortels. Wanneer zij aan de buitenkant van de composthoop zitten, gaan zij zeker verder groeien.