December
Wintermaand
Donkeremaand
Kerstmaand
December: De tiende maand op de oude Romeinse kalender. In de nieuwe jaarindeling door keizer Julius Caesar, die met de hulp van de astroloog osigenes het jaarverloop nog scherper bijstelde, de twaalfde en tegelijk de sluitmaand van het jaar.
Wintermaand: Op de eenentwintigste vangt de astronomische winter aan.
Donkeremaand: Een zeer specifieke Vlaamse benaming. De dagen raken nu op hun allerkortst. Ronde de eenentwintigste komt de zon ongeveer zeven uur en drie kwartier boven de horizon. In deze tijd van van het jaar is het heel vaak ook nog eens zwaar bewolkt of mistig, zodat het overdag niet veel verder dan schemeren komt.
Kerstmaand: Op 25 december vieren we het feest van Kerstmis. Het nieuwe licht dat Christus aankondigt en het streven aar vrede staan op dit feest centraal.
In Germaanse tijden was dit het Joelfeest. De korste dag was voorbij. Beetje voor beetje begon het lengen der dagen, het toenemen van het zo verlangde licht. Uitbundig werd dit gevierd. Door de Kerk van Rome is dit heidens vieren streng gekerstend, is de aandacht van de mens duidelijk in andere richtingen geleid. Ten tijde van Karel de Grote zien we december Heilagmanoth genoemd worden. De kerstening door de roomskatholieke kerk heeft dus duidelijk zijn uitwerking.
Sinds mijn laatste blog heb ik een paar maal zitten puzzelen om mijn moestuinplan naar mijn zin te krijgen.
Voorheen had ik een "vast" aardbeienbed. De aardbeien bleven bij mij drie jaar staan. Op het volkstuinencomplex waar ik nu zit, zet men elk jaar nieuwe aardbeiplanten op een nieuw bed. Dit wil ik de komende jaren ook eens proberen.
Mijn wisselteeltprogramma bestond uit: Aardappelen - Peulvruchten - Kolen - Wortelgroenten en uien.
Daarnaast een aspergerug, een hoek met fruit, her en der bloemen en een aarbeibed.
Bladgroenten zette ik daar waar een open plekje is. Vruchtgewassen had ik niet in mijn moestuinplan. De tomaten staan immers thuis in de kas. Paprika en pepers staan thuis in emmers rond de kas en bleven zo uit mij wisselteeltplan.
Nu heb ik mijn wisselteeltplan zo gemaakt, dat ik Aardappelen - Peulvruchten - Kolen - bladgroenten - Vruchtgewassen (aardbeien) en Wortelgewassen en ui laat rouleren.
Omdat de nieuwe aarbeiplantjes op het stuk kwamen dat leeg kwam na dat de aardappelen waren gerooid, moest ik alles zo omgooien, dat het klopte en dat er volgend jaar geen gewassen komen waar ze nu ook staan.
Vorige week heb ik de eerste spruiten geoogst: Revence F1. Ook mijn bloemkool Alpha 7 kon ik oogsten. Lach niet, maar ze waren maar net groter dan mijn spruiten. Jammer, want het wil maar niet lukken met die bloemkool.
Vorig jaar probeerde ik weeuwenteelt in de kas, maar toen de tomaten er in moesten, had ik enkel blad en geen bloemkool in de planten. Ook in de tuin is het mij tot nog toe niet gelukt om bloemkool te telen. Dit jaar dus wel, maar het zijn ieniemienies. Ze zitten intussen al tussen de soepgroenten in de vriezer.
Ook begon ik vorige week weer aan de strijd tegen het zevenblad. Heel voorzichtig maak ik de grond los door met een handschepje onder het zevenbladplantje te komen en deze zo voorzichtig het plantje met wortel en al te verwijderen. Ik gooi het zevenblad niet op de composthoop maar neem het mee naar huis en deponeer het in de gft-bak. Elk stukje zevenblad dat niet dood is, betekend dat er weer een nieuw zevenbladplantje uit ontstaat. Elke week verwijder ik zo een of meerdere emmers vol van dit voor mij ongewenste kruid.
In de fruithoek heb ik ook eerst zevenblad verwijderd en vervolgens vier kruiwagens champost tussen de braamboos en frambozen uitgeharkt.
Voor de buurvrouw heb ik een doosje winterwortelen gerooid. Sinterklaas komt er aan, en ze vroeg of ik wortelen had voor in de schoenen die haar kleinkinderen bij oma mochten zetten. Later verdwijnen die zelfde wortelen in de hutspot.
Donkeremaand noemt men deze maand om de korte dagen en de nevel. Vorig weekend was het voor het eerst dit najaar echt mistig in de avond. Ook in de ochtend was het nog lang mistig.
Maar voor mij was het alles behalve donker: ik had mijn eigen lichtpuntje.....
De moestuinplanner 2020 van Wim Lybaert kwam per post binnen samen met de zaaiagenda van Hans van Eekelen die al een aantal jaren op mijn verlanglijstje stond.
Ik leende deze zaaiagenda een poosje terug van de bibliotheek en wist toen heel zeker dat ik deze toch wel heel erg graag zelf wilde hebben.
Meestal werk ik vanuit de digitale checklist die ik elke twee weken in mijn mailbox krijg van moestuinweetjes. Maar een boek waar je in kan bladeren en al vast van te voren kan bekijken wat je in een bepaalde periode gaat zaaien, is toch wel heel erg handig.
Vandaag is het 30 november: Sint Andreas, apostel.
Sint Andrees,
sta op en vrees.
Sint Andries staat op met vries,
Hij laat niet af voor Lichtmisdag (2 februari).
Met de eerste stevig vorst, die op het eind van november zeker te verwachten valt, ziet de boer met vreugde de dodelijke klap voor het venijn, het ongedierte. Die muggen, vliegen en wespen zullen het in deze periode niet lang meer maken.
Toen ik vanmorgen opstond, was de drinkschaal voor de vogels op mijn tuintafel geheel bevroren. Het gras van mijn gazon was wit en er lag ijs op de kas.
Ik stond op met Sint Andries en ontdekte de eerste vorst.....
Vanmorgen ben ik eerst naar het voetbalveld was gegaan om naar de wedstrijd van kleine meid te kijken. Ik had al snel mijn jas open want het was heerlijk in het zonnetje. Vervolgens heb ik een kan koffie gezet en ben ik nog even een paar uurtjes naar de tuin gegaan.
Natuurlijk begon ik eerst weer het zevenblad te verwijderen. Nu uit het lege deel van mijn compostbak. De grond was er heel erg los en de wortels van het zevenblad heb ik zo secuur mogelijk verwijderd. Eigenlijk is gif de enige remedie tegen dit onkruid, maar dat komt er bij mij niet in. Dus is het elke keer weer het eerste klusje dat ik doe op de tuin: zevenblad verwijderen.
Een paar weken geleden was er een lading champignoncompost, champost genaamd, bij ons volkstuinencomplex geleverd. We mochten ieder 25 kruiwagens nemen. Als er na twee weken nog champost over was, mochten we dat indien gewenst, ook gebruiken.
Ik was er toen als de kippen bij om mijn deel op de tuin te krijgen, wel met hulp want dit is voor mij zelf nu ik ziek ben niet te doen.
Toen ik vanmiddag bij de tuinen kwam, zag ik nog een restant champost op het parkeerterrein liggen. Nadat ik mijn compostbak van het zevenblad had verlost, heb ik eerst de oost-indische kers die ik laatst had uitgetrokken en op een hoop had gegooid, in de compostbak gedaan.
Vervolgens heb ik er vier kruiwagens champost over gedaan. Tussen elke kruiwagenlading champost zat een laag ter afwisseling. Tussen de eerste en tweede kruiwagenlading heb ik bladeren gestrooid.
Ik had immers een aantal zakken bladeren die ik in het parkje had verzameld, naar de tuin gebracht.
Tussen de tweede en derde kruiwagen heb ik het loof van de winterwortelen gelegd. Over die winterwortelen zometeen meer.
Tussen de derde en vierde kruiwagen champost heb ik weer bladeren uitgestrooid.
Ik heb een doosje winterwortelen van het ras Berlicummer 2 geoogst. Het loof ging dus tussen de champost.
Maar ik ben niet de enige die van winterwortelen houd.....
Dit betekend dat ik volgende week zo snel mogelijk de rest van de wortelen ga rooien want anders heb ik zelf maar een magere oogst met zoveel kostgangers op de tuin.
Mijn knoflook komt al mooi op. Sommige teentjes zijn nog niet uitgelopen. Ik heb even gekeken of ze nog wel in de grond zitten want je weet het maar nooit..... het is de laatste tijd erg nat geweest en die muizen he. Maar de teentjes zien er nog goed uit en zullen hopelijk alsnog met hun loof boven de grond komen.
Ook heb ik nog even de braam gesnoeid. Alle oude takken die dit jaar bramen droegen, heb ik afgeknipt. Nu staan er enkel nog jonge takken die volgend jaar bramen gaan dragen.
In het zonnetje was het warm genoeg om buiten op mijn picknickset koffie te drinken.
Om 17.00u verdween het zonnetje achter de dijk en werd het koud: tijd om naar huis te gaan.
