dinsdag 4 juni 2019

Juni, de vitrage hangt en wat ben ik moe.

1 juni
Sint Angela 
en
Sint Justinus.

De eerste juni kil en wak,
brengt veel koren in de zak.



Junius: Juno is de godin van het vrouw-zijn, het huwelijk en de geboorte. Hieraan dankt de maand juni haar naam. 
Juni: in de oude Romeinse kalender de vierde maand van het jaar. In de nieuwe jaarindeling door Julius Caesar werd het de zesde maand.

Zomermaand: eenentwintig juni begint de astronomische zomer. De zon bereikt haar hoogste stand en staat zestien uur en drie kwartier boven de horizon. De dagen zijn helemaal op z'n langst.

Rozenmaand: juni is de maand dat de rozen hun volle kleurenpracht aan de mens gaan tonen. Deze bloem heeft zonder enige twijfel al eeuwen en eeuwen bij de mens een bijzondere plaats ingenomen. Geen enkel bloeisel is met meer romantiek omgeven en ook geen enkele andere bloem heeft bij dichters, schilders en componisten meer de aandacht kunnen trekken. Op zich is dit verwonderlijk, want iemand die uiten kijkt weet dat de natuur geen romantiek kent.
Voor wie, die de natuur beziet zoals die werkelijk is, is iedere bloem mooi, zelfs het kleinste kleurenfriemeltje van dat wat de natuurvervreemde mens onkruid noemt.

Braakmaand: ten tijde van Karel de Grote heette juni al Brachmanoth. Heel lang geleden sprak ons land al van Braecmaent. Oostenrijk en Duitsland gebruiken nog steeds benamingen als Brachmonat en Brachert voor de zomermaand. Het is namelijk eeuwen en eeuwen gewoonte geweest om in de zomer een akker braak te leggen. Door niets te zaaien en te planten en alles wat er uit zichzelf groeide te verwijderen wilde men de grond tot rust laten komen. In andere gevallen liet men dan ook vaak groeien wat er spontaan groeide om dit na een zekere tijd onder te ploegen en als natuurlijke bemesting te gebruiken.
Sinds de mens meer en andere methoden gevonden heeft om te bemesten, is deze gewoonte in onbruik geraakt. (Al zie je tegenwoordig steeds meer dat in wisselteeltschema's een zogenaamd rustbed wordt ingedeeld.) Juni heeft echter nog steeds als zoveelste bijnaam braakmaand in haar vaandel.

De eerste juni begon heel anders dan de spreuk boven aan deze blog. In mijn moestuinplanner heb ik het volgende opgetekend:
  • temperaturen tussen 10 en 26 graden
  • een zuidwestenwind kracht 2
  • een regenkans van 1%
  • wisselend bewolkt.

In de kas was het om 10.00u al 28graden, wat tegen 17.00u was opgelopen tot 41graden.....

Maar we gaan eerst nog even terug naar mei: het is al bijna een maand geleden dat ik mijn vorige blog schreef.
Ik eindigde met de woorden: "pas op voor de ijsheiligen, ze kunnen je nog net de dag om doen". De nachttemperaturen zakten niet zo heel laag in de eerste helft van mei. Maar juist tijdens de ijsheiligen kwam er volop vorst aan de grond. De temperaturen die de weermannen en vrouwen voorspellen, zijn temperaturen gemeten op neushoogte. Maar aan de grond, dus op klomp hoogte, kan het dan soms echt wel vriezen. Niet de hele nacht, maar aan het einde van de nacht, in de vroege ochtend kan het even tot wel 5 graden onder nul geraken wat voor veel plantjes funest is.
En met Mamertus op de elfde mei kwam ook de vorst aan de grond welke tot en met de nacht van 16 mei zou voortduren.

Op Mamertus kwam mijn maatje om het gazon in de voortuin te maaien. Even later kwam hij vragen, wat hij moest doen met het stuk gazon dat geen gras maar enkel mos bevat. Hier komt hooguit twee uur zonneschijn per dag. In de wintermaanden zelfs helemaal niet.
Gekscherend vertelde ik hem, dat hij dit maar moest omspitten zodat ik er mijn slaplantjes in zou kunnen zetten.
Tot mijn grote verbazing pakte hij de spade uit de schuur en begon inderdaad te spitten. Eerst haalde hij de bovenlaag met mos en hier een daar een grasspriet weg om vervolgens de grond om te spitten en de kluiten fijn te maken.

De plantjes die ik 4 mei kocht op het locale plantenmarktje kregen een plaatsje in de "nieuwe tuin". En natuurlijk heb ik er mijn slaplantjes tussen gezet. Ook heb ik er nog veldsla en ruccola gezaaid. Een mooi stukje extra moestuin en vlak bij huis.

In de nacht van Servatius van Maastricht, 13 mei, zakte de temperatuur in de kas tot 3 graden boven nul. De minimumtemperatuur op neushoogte was slechts een schamele 2 graden, dus ik was allang blij dat het in de kas, vol met mijn zaailingen niet echt had gevroren, als was het behoorlijk koud.

Foto: Swa Janssens.


In oost-vlaanderen in België kon men zelfs de autoruiten krabben op de veertiende mei en die zitten echt niet op klomphoogte hoor.





Als het dan eenmaal ochtend is op de dag van Bonifatius, begint het zonnetje uitbundig te schijnen en ben ik naar de tuin gegaan.

Uren ben ik bezig geweest met onkruid wieden. Door de hormoontherapie voor mijn kanker, was ik moe, zo moe, ik kan het niet beschrijven.
Toch wilde ik naar de tuin, hoe dan ook maar er kwam niet veel uit handen. Steeds een stukje op mijn knietjes onkruid trekken en dan weer uitrusten op mijn picknickbankje. Liters koffie (ik neem altijd heel veel mee) heb ik gedronken die dag.  Af en toe een praatje met de buurman en weer een tiental minuutjes op de knieën.
Na een poosje was het genoeg en heb ik op een stoeltje een dutje gedaan.

Toen ik wakker werd, heb ik eerste weer een bakkie koffie op en vervolgens mijn zadenbak op de oppottafel gezet. En net als het onkruid trekken, gebeurde ook het zaaien in etappes:


  • snijbiet Five Coleurs
  • wortel Nantes2 en Berlicummer
  • wortel Karnavit, Rote Riesen2 en Flakkeese2
  • en nog 5 pootaardappelen van het late ras Victoria.







De druiven laten al zien waar straks de trossen komen.
















Als koude Sofie van Rome is gearriveerd op de 15e mei, moest er echt water worden gegeven op de tuin. Gelukkig ging mijn maatje mee om mijn pomp te dragen en aan te slingeren. Zelfs het watergeven nam hij voor zijn rekening zodat ik foto's kon maken van alles wat er in bloei staat.





En toen moest de kas leeg.... Er stonden nog bloemkolen van de weeuwenteelt in de kas, doch de bloem liet op zich wachten.
Via facebook heb ik Swa Janssens om advies gevraagd: "nog even laten staan, of toch maar er uit en de tomaten er in? "
Hij dacht dat het toch niets meer zou worden met de bloemkolen, dus gingen ze rigoreus er uit. De cavia's van mijn neef waren er blij mee. Ook de ruccola moest verdwijnen. Deze was al doorgeschoten en stond in bloei maar was nog steeds heerlijk in de salade, evenals de bloemetjes.
Aan de zijde waar de bloemkolen en de ruccola stonden, werd de grond omgespit waarna er een laag grond uit werd gehaald. Deze grond ging achter de kas waar later nog de courgettes zouden komen.
Van de komkommers was slechts 1 plantje opgekomen, dus werden er nog even drie bij gezaaid van het ras Sonja. Dit is een komkommer geschikt voor de buitenteelt.


En dan eindelijk, eindelijk valt er op zondag 19 mei regen. Maar liefst 6 mm. Geen noemenswaardige hoeveelheid en maar een druppel op de gloeiende plaat die droge grond heet, maar na alle regen die steeds werd voorspeld maar uit bleef, was dit een heerlijke gewaarwording.
En oh, wat ruikt het buiten toch heerlijk als het dan eindelijk regent.





De dag er na, blijkt er op de moestuin geen druppel gevallen te zijn, helaas.
Maar wel kon ik de eerste twee aardbeien plukken.

En wat smaakten die heerlijk...









Op woensdag 22 mei heeft mijn maatje ook de andere kant van de kas aangepakt. Ik zelf was er veel te moe voor. En het moest zo hoognodig gebeuren.
De grond werd weer omgespit en ook nu weer werd de bovenste laag na het spitten verwijderd.
Vervolgens zijn er drie grote zakken compost in de kas uit gestrooid. Hier over heen kwamen drie zakken moestuinmix en een paar zakken potgrond die ik had gekregen. Deze potgrond was totaal uitgedroogd en bijna tot poeder geworden.
Na ook nog eens een flinke hoeveelheid lavameel en koemestkorrels te hebben aangebracht, werd de grond weer omgewoeld zodat alles goed door elkaar werd gehusseld.
De kweekbakken met mijn tomatenzaailingen die tot dat moment nog in de huiskamer stonden, werden in de kas gezet om te wachten tot ze zouden worden uitgezet.

De dag er na heeft mijn maatje nog een stukje van het gazon in de voortuin verwijderd. En hier kwam het overschot van de pootaardappelen Charlotte en Victoria in.
Het wordt een echte moestuin aan de voorzijde van mijn huisje.

Vrijdag 24 mei was een bijzonder warme dag. Zeker in de kas.
De temperatuur liep al snel op tot 36 graden.
Toch moest en zou ik mijn kas klaar maken voor de tomaten. Maar wat was het er toch warm.
Vorig jaar had ik de kas witgekalkt met Temperzon. Een tuinderswitsel dat wordt aangebracht aan de buitenzijde van de kas en transparant wordt zodra het gaat regenen. Als het daarna weer opdroogt, wordt het weer wit en houdt zo een deel van de zon tegen waardoor er minder kans is op verbranden van de planten.
Dit jaar koos ik er voor om de zolder op te gaan en daar in de doos met oude vitrage te duiken. Hier heb ik kamerbrede vitrages uitgehaald. Omdat het ook kamerhoogte waren, kon ik ze vanaf de nok van de kas tot op de grond bevestigen. Dit deed ik met de oogjes waar je tomatentouwtjes aan kan hangen.
Daar waar het automatische raam zit, heb ik een uitsparing gemaakt, zodat de raamopenen alle ruimte heeft. En omdat dit raam toch veelal open staat, heb ik dit onbedekt gelaten. Ik kan het dakraam indien nodig altijd nog wit kalken.
Maar man o man, wat was het heet in de kas. En wat was ik toch moe. Maar ik moest door, de tomaten kunnen niet veel langer meer wachten om in de grond te mogen. Ze zijn lang en slungelig en hangen over de zaaitrays en groeien door elkaar heen.

En dan komt mijn maatje weer om de hoek kijken. Hij die niks heeft met een tuin of tuinieren en al helemaal niet met een moestuin, neemt mij nu veel tuinklussen uit handen.
Op mijn aanwijzingen maakt hij diepe plantgaten. Doet er een handje zeewierkalk en een schepje lavameel in en roert dit door de bodem van het plantgat.
De zeewierkalk dient om neusrot te voorkomen. Dan worden de tomaten er in geplaatst en voorzichtig maakt hij de plantgaten weer dicht.
Bij elke tomatenplant komt een spiraal om straks de tomaat langs te geleiden. Maar ook worden er weer petflessen in gegraven om de tomaten straks bij de wortels van water te voorzien. Dit is ook handig om straks tijdens het bloeien vloeibare tomatenmest te geven.
Negentien tomatenplanten mogen lekker beschermd in de kas groeien. Het zijn ook negentien verschillende soorten:
  • Striped Stuffer
  • Chocolate Stripes
  • Serrat F1
  • Ananas noir
  • Green Zebra
  • Anna Russian
  • Goldene Köningin
  • Tigerella
  • Bosque Bumble Bee
  • Vintage Wine
  • Raf F1
  • Iva Sweet White
  • Lemon Tree
  • Marion
  • Roma San Marzano
  • Country taste
  • Orange van Goeijenbier
  • Candy Sweet Icicle en
  • Yellow Pear.
Deze laatste staat aan het eind van de kas, aan het hoofdeinde. Vorig jaar had ik deze ook in de kas. Het wordt een grote bossige plant met heel, heel veel trossen kleine gele peervormige tomaatjes die o zo zoet zijn. Aan het hoofdeinde mag hij alle ruimte innemen en indruk maken op de andere tomatenplanten.

Na een paar dagen van uitrusten voor mij, ben ik weer naar de tuin gegaan. In de nacht heeft het geregend. Er zit 3mm in de regenmeter.
Het is een bewolkte maar aangename dag; een tuindag. Dus ben ik naar de tuin gegaan.


Op het parkeerterrein bij de tuinen lag een hoopje paardenmest. Meerendeel stro en nog vers.
Aangezien niemand wist voor wie die mest was bedoeld, bleef het hoopje maar liggen.
Als ik dan eerst een rondje over de tuinen loop alvorens iets op mijn tuin te gaan doen, komt het hoopje mest ter sprake met een medetuinder. Het blijkt dat de mest is voor degene die wil. De boer moest er van af en bedacht dat het misschien wel een bestemming op de tuinen kon krijgen. Maar er bleek weinig interesse voor te zijn onder de medetuinders.
Nou, dat was niet tegen dovemansoren gezegt, dus werd er een telefoontje gedaan naar mijn maatje.... En ja hoor, hij zou wel even komen om de mest in mijn compostbak te doen. Nu zit de ene helft van mijn bak mooi vol met vijf kruiwagens van deze droge verse mest.
De bladeren van de rabarberstelen die ik voor mijn buurvrouw thuis had geoogst, mochten de lading dekken.

Intussen heb ik wat geschoffeld tussen de aardappelen, ondertussen speurend naar de coloradokever. Ik heb er drie gevonden en een blad met eitjes van deze kever. Zowel kevers als eitjes zijn handmatig geplet. Sorry.

Er waren zes aardbeien rijp, die hebben het na het plukken niet lang gered: ik heb ze te plekke opgesnoept.

Boven de aardbeien loopt de druif weelderig uit. Deze heb ik hier en daar wat gekortwiekt omdat de struik toch groot genoeg is en de aardbeien anders niet genoeg zon krijgen. De jonge takken heb ik fijn geknipt in de compostbak gedaan.

En koffie, heel veel koffie werd er weer gedronken om steeds weer uit te rusten. Want ik ben nog steeds zo hondsmoe.

Vlak voor ik naar huis ging, wilde ik nog wat water aan de aardbeien geven. Helaas brak het kraantje af en bleef het water uit de ton stromen....
Met emmers heb ik dit opgevangen en steeds ergens bij de planten op de tuin gegooid tot de ton leeg was.
Door snel naar de dichtsbijzijnde bouwmarkt te gaan, kon ik een nieuw kraantje in de ton zetten. Ze hadden maar 1 maat, dus het moest wel de goede zijn.Wat een geluk dat ik toevallig mijn portemonnee bij me had gestoken.
Maar op het moment dat ik het nieuwe kraantje in de ton wilde draaien, brak het tuutje af, waar het kraantje in moest. Achter dit tuutje zit een kleiner gat waar de nieuwe kraan niet in past.
Het was al bijna 17.00uur, tijd om eten te koken voor mijn zoon en mij zelf... maar ik moest nu toch echt op een kraan uit, want volgens de voorspellingen zou er lekker veel regen komen en dit wilde ik zoveel mogelijk opvangen.
Dus snel in de auto naar het tuincentrum. Maar ook daar enkel de standaard regentonkraan. Ook de bouwmarkt die daar naast ligt, kon mijn niet aan een kraantje helpen.
Goede raad was duur...... maar dankzij het meedenken van de medewerkers, ben ik terug gegaan met een ronde stok.
Ik weet het, dat is wat anders dan een regentonkraan, maar wel een goede tijdelijke oplossing. Ik heb met een stanleymes de stok op maat gemaakt en in het gat van de regenton gestoken. In de hoop dat het door het water voldoende het gat dicht zou houden en ik het regenwater kon opvangen.
En toen naar huis, waar ik te moe was om nog te koken. Gelukkig verkoopt de supermarkt pizza's...

Dan is er de volgende dag weer regen. Niet de buien die voorspelt waren, maar toch even een heerlijk buitje. Zou het water in de ton blijven??

In verband met vorst aan de grond heb ik die avond de kas weer dicht gedaan. Het is inmiddels dinsdag 28 mei....
De andere morgen blijkt dat het in de kas 6graden is geweest in de nacht. Wat ben ik blij dat ik er aan dacht de deur te sluiten.
In de afgelopen 24 uur heeft het 5mm geregend.

Tussen de tomaten heb ik basilicum gezet. Dit verjaagd door zijn geur de witte vlieg die met dit warme weer veelvuldig op de tomatenplanten kan voorkomen.
Tevens is het een goede buurplant voor de tomaat.

Meer heb ik niet gedaan. Dat een mens zo moe kan zijn...!!
En ik heb nog wel een trouwerij. Ik ben de gehele dag uitgenodigd. Maar ik ga dat niet redden met deze vermoeidheid.
Dus heb ik maar contact opgenomen met het ziekenhuis. Immers, in de bijsluiter van de medicatie, kan ik deze extreme moeheid niet terug vinden tussen de bijwerkingen.
Gelukkig mag ik de volgende dag als langs komen om bloed te prikken en een uur later voor de uitslag.

De bloedwaardes blijken goed. Ik neem voldoende tijd om te rusten, dus daar kan het niet aan liggen zegt de arts. Dus moet ik stoppen met de medicatie voor de kanker. Na de operatie die spoedig zal plaatsvinden, wordt bekeken welke hormoontherapie ik dan krijg. Maar nu even niet om weer in conditie te komen.
 


Intussen zit deze beauty rustig in de voortuin en laat zich niet storen. Zelfs niet als ik voorzichtig dichterbij kom om een foto van hem te maken. Of is het misschien toch een haar?




30 mei: Hemelvaartsdag.
Bij het feest van pasen bemerken we bij de weerspreuken een overduidelijke religieuze beïnvloeding. Met de godsdienstige feestdagen Hemelvaart en Pinksteren is het niet anders.
Ook deze dagen zijn wisselend van datum, want ze zijn afhankelijk van de dag waarop het feest van Pasen wordt gevierd.
Hemelvaart is veertig dagen na Pasen en Pinksteren tien dagen na Hemelvaart. We zien hier weer even die veertig dagen en zeven weken, die we in veel spreuken tegenkomen).
Helemaal ingeburgerd was de gedachte dat wat voor weer het op Hemelvaart ook zou worden, het die dag zeker regenen zou.
Op Onze Lieve Here Hemelvaart regent het,
al waren het maar drie droppelkens. 

En inderdaad: het regende drie droppelkens.
Mijn maatje kwam in de middag om het gras in de voortuin te maaien. Maar ook om de borders te schoffelen. Omdat hij vond dat er te weinig blote grond was in de borders, schoffelde hij doodleuk de zaailingen van de zinnia's en de cosmea af. 
Omdat ik achter het huis bezig was de courgettes langs de buitenzijde van de kas te poten, had ik niet in de gaten wat er allemaal in de voortuin gebeurde.


Terwijl hij later tomaten (achttien stuks) en paprika's ( vier stuks) in emmers heeft gezet voor de buitenkweek, heb ik in trays de stamslabonen gelegd. 
Mijn favoriete Purple Queen, de slanke Prelude en de geleWach's Beste Von Allen.

Ook heb ik in de zijtuin nog twee courgettes uitgezet en twee bloemkoolplantjes die ik nog over had van uit eigen kweek.

Na het eten werd de compostton in de zijtuin onderhanden genomen. Omdat door het luikje de compost er niet uit te scheppen was, zo vast was deze aangedrukt, heeft mijn maatje hem op zijn zijkant gelegd om zo de compost er uit te kunnen scheppen. De rijpe compost werd in emmers geschept en in de borders van de voortuin uit gestrooid waarna ik uitharkte tussen de planten.

De compost zat vol met wormen.

Het bovenste deel dat nog niet was gecomposteerd, zakte bij het weer overeind zetten van de ton naar beneden en vormt zo weer het begin van de volgende lading compost.

Een kluitje wormen uit de uitgestrooide compost werd ook weer toegevoegd aan de ton. Evenals een mand vol onkruid en plantjes die dus eerder deze week uit de tuin werden geschoffeld. De ton is weer voor de helft gevuld nu.


De dag er na heb ik de ventilator weer in de kas gezet. Het zou zonnig worden en dan kan het warm zijn in de kas. Mijn tomatenplantjes staan er nog maar kort in, dus zullen extra last hebben van de warmte.
De ventilator staat dag en nacht aan.
 
En dan is het Juni. De maand doet in de eerste dagen zijn naam van zomermaand alle eer aan. Het is de eerste juni al meteen 26graden bij een wisselend bewolkte hemel.
Ik zet nog snel een tomaat in de voortuin. Helaas heb ik het labeltje er al bij vandaan gehaald, dus het is een verrassing welke lekkere tomaat daar zal gaan groeien.
De rest van de zaailingen heb ik weggedaan.

Gisteren, 2 juni, was de eerste offiëele zomerse dag een feit. Al vroeg op de dag was het extreem heet en de wind uit het zuiden die met een briesje van kracht 2 tot 3 blies, bracht ook geen verkoeling.
Daarom heb ik een tomatenspiraal gepakt uit de schuur en daar met wasknijpers een wit laken aan bevestigd om over het dak van de kas te hangen. De zon was zo aan het bakken dat om 10.00u de temperatuur in de kas reeds tot 35graden was opgelopen. 
Ik moet nog even een definitieve oplossing bedenken voor dat laken, of misschien toch die zijde van de kas met Temperzon witten. Nog even over nadenken wat ik ga doen.
 
Gelukkig ben ik nu niet meer zo moe. De medicatie is uit mijn lijf nu en dat merk ik goed aan mijn lijf.

 
Vandaag ben ik even naar de tuin gegaan.
Even de aardappelen op de coloradokever controleren. En ik vond er inderdaad drie exemplaren. Ze hebben het einde van de dag niet gehaald.
 
En ik heb aardbeien geplukt. Wat een heerlijke oogst. Ik had er genoeg om ook uit te delen. Mijn neef, mijn buurvrouw, mijn maatje.... ze kregen allemaal aardbeien. Er bleven er nog genoeg over voor mijn zoon en mijzelf.



Intussen dat ik dit schrijf, is het 4 juni geworden en staat de klok op 01.17u. De hoogste tijd om naar bed te gaan.

Volgende keer hoop ik te kunnen vertellen wanneer ik wordt geopereerd. Tevens zal ik dan meer kijk hebben op de gevolgen die dat voor de moestuin met zich meebrengt. Tot die tijd ga ik nog lekker rommelen in de kas en op de moestuin.
Morgen ga ik in ieder geval met mijn pomp aan de slag, want het is zo droog..... 

Niet te koel, niet te zwoel,
niet te nat en niet te droog,
Juni vult de schuren hoog.
 

Juniregen is Gods zegen,
komt zonneschijn daarbij,
dan maakt hij boer en stadslui blij.
 
maar ook:
Juniweer meer droog dan nat,
vult met goede wijn het vat.
 





2 opmerkingen:

  1. Beste Anja, leuke blog! Ik heb er heel wat van opgestoken! Ook hele mooie foto’s van uw planten. Ik wens u veel sterkte en een snelle genezing! ❤️ Lieve groet, Karin

    BeantwoordenVerwijderen