Terugkijkend naar een jaar geleden.... en vooruitkijken naar een nieuw moestuinjaar.

Aprilletje zoet, draagt wel eens een witte hoed. 

Een oude weerspreuk die vertelt dat april wel eens sneeuw kan brengen. Voor dit jaar zie ik dat niet meer gebeuren.

Maar wel koude nachten. Vooral "vorst aan de grond" is erg verraderlijk. Op schouderhoogte kan het dan misschien 3 graden boven nul zijn, maar op enkelhoogte kan het dan vriezen en dit is funest voor de plantjes.

In de kas heb ik daarom op het middenpad een paar emmers water staan. Overdag warmt het water lekker op in het zonnetje, maar 's nachts geeft het de warmte af aan de omgeving in de kas. Wij voelen het verschil niet, maar de plantjes hebben er baat bij. 

Vorig jaar had ik er een electrisch kacheltje in staan, maar dat vrat zoveel stroom.... mijn eindafrekening was niet grappig. 

Mocht het nog echt gaan vriezen, dan zet ik er een aantal kaarsen bij. 

Gelukkig heb ik nog geen tomaten of paprika in de kas, dus echt veel schade zou ik niet hebben, maar ik vind het toch zonde van mijn zaailingen die er nu nog in staan, als ze bevriezen.

Stukje tekst uit een oude Almanak.

Het is vandaag 13 april. Over twee dagen is het een jaar geleden, dat het telefoontje kwam dat mijn leven drastisch veranderde.

De Notre Dame stond in brand en was binnen een paar minuten wereldnieuws, maar voor mij werd het een metafoor: wat heb ik me het afgelopen jaar vaak die Notre Dame gevoeld: kapot geslagen, ingestort, voor altijd veranderd. Hoe men er ook aan werkt: ze wordt nooit meer dezelfde Notre Dame als voorheen.

Zo geschiede ook bij mij: mijn brand was de diagnose kanker. Mentaal en fysiek word ik nooit meer wie ik was. 

Ik voorzag een moestuinjaar als geen andere: ik ging er van uit, dat het op de moestuin een verloren jaar zou worden. 

Alles was net gezaaid en ingeplant: aardappelen, uitjes, worteltjes, bietjes.... Maar hoe zou ik dat kunnen bijhouden met wieden, met mulchen, met gieteren of met oogsten? Ik wist het niet. 

Maar het werd ondanks alles, geen verloren jaar. Het onkruid kon ik redelijk in toom houden. Mulchen werd nauwelijks gedaan. Gieteren ging ook moeilijk, ik was zo snel moe. Gelukkig heb ik een 2-takt pompje. Maar omdat ik dat zelf niet kan starten, kwam mijn zoon meestal even naar de tuin om de pomp te doen starten met het trekkoord. Dit lukt me trouwens nog steeds niet. 

Ook de oogst viel absoluut niet tegen. Ik eet morgen de aardappelen die ik afgelopen seizoen heb geoogst. Ook de groentes deden het goed, enkel de boontjes, erwten en peulen deden niet veel. De bloemkool deed helemaal niets, prachtige bladeren, maar geen bloemkool. 

Het was op de moestuin dus toch geen verloren jaar. 

Psychisch en lichamelijk was het een achtbaan: ik rende mijn agenda achterna. De vele uurtjes op de tuin, maakten mijn hoofd leeg. Ik deed niet veel, ik had nauwelijks energie. Maar het aanwezig zijn op de tuin, was de beste heelmeester voor mijn psyche.

Nu gaan we weer een nieuw jaar in op de moestuin. Een jaar met volop nieuwe kansen.

Ook nu heb ik al weer van alles gedaan op de tuin en thuis in de kas en in de kweekbakken in de woonkamer.

De tomaten die ik in kweekbakken in de kamer heb staan, zijn bijna allemaal opgekomen. Een enkel zaadje deed niets, die heb ik 2 april nog eens bij gezaaid, voor zover ik er nog zaad van had.

Ook komkommer Johanna heb ik nogmaals gezaaid omdat er maar 1 plantje was opgekomen. Johanna is niet alleen mijn naamgenoot, maar ook een komkommer die heel geschikt is voor de buitenteelt. Ook komkommer Sonja kan goed buiten staan. Dat komt goed uit, want ik heb niet genoeg plaats in mijn kasje.

Vorig weekend ben ik op zaterdag naar de tuin gegaan. 

Tot mijn schrik ontdekte ik dat met name de bloemkool bladschade had door de nachtvorst die er is geweest. Er werd min 1 voorspeld, maar op enkelhoogte heeft het hoogstwaarschijnlijk een paar graden meer gevroren. De rode kool had veel minder schade dan de bloemkool. 

Op de foto staat de bloemkool nog in blote grond, inmiddels heb ik rondom de koolplantjes gemulched met grasmaaisel.

De erwten die ik thuis had voorgezaaid, had ik mee naar de tuin genomen. Ze waren groot genoeg om te worden uitgeplant.

Inmiddels heb ik weer erwten voorgezaaid in potjes. Die staan thuis op de tuintafel tot ze ontkiemen. Dan gaan ze de kas in want de duiven denken maar wat graag dat het malse pieren zijn... Maar nu heb ik nog even geen plaats in de kas.

De uitjes schreeuwden om water, dus heb ik heel wat gieters water over ze uit gegoten. De worteltjes waren nog niet opgekomen, maar kregen toch nog een plens water.

Maar afgelopen zaterdag heb ik de wortelen opnieuw gezaaid. Eerst heb ik een laagje potgrond aangebracht, daarop patentkali aangebracht en ingeharkt. Toen de potgrond goed nat gemaakt, en kleine meid de worteltjes laten zaaien, waarna de zaadjes met een laagje potgrond werden afgedekt en opnieuw nat gemaakt.

Mijn aspergebed lijkt niets te doen. De grond van de aspergerug is best hard geworden door de droogte. Toch heb ik er toen ik die rug opwierp, heel wat zand en compost doorheen gedaan. Maar blijkbaar toch te weinig.

Ik vraag me nu af of de grond te hard is voor de tere aspergekoppen om boven te komen, of dat de natte winter de planten in de grond heeft doen rotten.

Deze week ga ik een klein stukje afgraven om te zien wat er aan de hand is. Ik zou het vreselijk vinden als de plantjes weg gerot zijn. Aspergeklauwen zijn best prijzig. Okay, je doet er ook wel 15 jaar mee, maar het is toch een prijzige aangelegenheid: het wordt niet voor niets "het witte goud" genoemd.

Beide koude bakken, heb ik nu een beetje open staan. Overdag wordt het nu bloedheet in de bakken. En de nachtelijke kou valt mee. De bietjes, de vroege spinazie en de tuinbonen die er in staan, kunnen trouwens best een beetje kou verdragen. En door de bakken zijn ze beschermd tegen vorst aan de grond. 

De foto is een beetje gedraaid, maar je ziet hier de spinazie en de tuinbonen staan.

Het aardappelbed moest losgemaakt worden omdat de vroege aardappelen begin april in de grond kunnen. Dat was een klusje, want het was best warm. En kleine meid hield me ook steeds van het werk met vragen als: "wat kan ik nu doen?"en  "Anja kom eens kijken" 

Gelukkig had ze haar skateboard bij, zodat ze af en toe even haar energie kwijt kon en ik even kon doorwerken.

 Maar natuurlijk heeft ze ook goed mee geholpen: ze heeft de worteltjes gezaaid en de ton bij de waterpomp gevuld. 

Jammer dat anderen er dan wel water uit halen, maar de ton niet opnieuw vullen. Het grond water is behoorlijk koud, en in de ton warmt het water op door de zon. Als je dan gietert schieten de plantjes niet meteen in de stress van te koud water. 

Afgelopen zaterdag heb ik zelf de ton weer gevuld, om vandaag te constateren dat hij weer helemaal leeg is. Gelukkig zijn nu mijn regentonnen allemaal vol.

Een echt zwaar klusje dat ik heb verricht, is het leeghalen van mijn composttonnen. Doordat ik steeds maar bleef aanvullen, zonder te legen, was de laag compost onderin zo vast en zwaar, dat ik die met geen mogelijkheid er uit geschept kreeg.

Dus met veel duwen, wrikken, schudden en trekken, heb ik ze uiteindelijk omgegooid. Eenmaal plat gelegen, kon ik via de onderzijde de rijpe compost zo uitscheppen. 

Het zwarte goud zat bomvol wormen en pieren. Nu is mijn compost nooit mooi diepzwart omdat ik er gerust plantenresten in gooi met nog een kluit grond er aan. Maar was is de compost mooi van structuur. 

Een deel van de compost heb ik op het erwten- en bonenbed gestrooid. De rest op hopen bij het bed waar nu dikke winterprei nog stond. 

De dag er na, ben ik op de fiets naar de tuin gegaan. Gepakt en gezakt ben ik thuis vertrokken. In mijn dubbele fietstassen zaten de pootaardappelen, een thermoskan kokend water, een fles water, mijn broodtrommel en wat fruit. Ik kon de dag wel doorkomen zo.

Ik begon om alle zakken bladeren die er nog stonden in een van de lege composttonnen te doen. Na steeds een zak droge bladeren heb ik er een emmer water over gegoten.

De ton kwam helemaal vol te zitten. Het is de bedoeling dat dit komend jaar veranderd in bladaarde. 

Nu heb ik ergens gelezen dat je dan ook kalk moet toevoegen. Dat heb ik intussen gedaan, maar toen had ik dat niet op de tuin. Ik ben heel benieuwd of het inderdaad gaat lukken om mooie bladaarde te krijgen.

Vraag is wel: waar laat ik nu alle plantenresten en onkruid?

Intussen heb ik ook de laatste prei gerooid, en de compost netjes over het lege bed verdeeld. Daarna ben ik er met de woelvork door gegaan om de grond los te maken. Dat viel niet mee. Hier was geen champost aangebracht en geen mulch. Op de grond waar ik dat wel heb gedaan, was de grond veel losser.

Wel zaten er grote wormen in de grond. 

Tussen al dat werken en zwoegen door, kreeg ik visite op de tuin. Omdat onze volkstuinen vlakbij een grote supermarkt gelegen zijn, was mijn visite daar eerst een doos lekkere ijsjes gaan halen. Samen met de buurtjes op de tuin hebben we er heerlijk van genoten. Dat was een aangename verrassing en smaakte goed met dat warme weer.

Maar daarna moest ik weer snel verder werken. De vroege aardappelen moesten de in de grond.

Met de ruim zestig jaar oude aardappelpoter van mijn vader heb ik gaten in de grond gemaakt en  drie rijtjes Eerstelingen gepoot.

Vorig jaar had ik rode Eerstelingen, die waren heerlijk. Nu heb ik gewone Eerstelingen, zoals wij vroeger thuis ook altijd kochten zodra er nieuwe aardappelen waren. Wat een delicatesse was dat altijd weer. Ik ben heel benieuwd of ik de smaak straks nog herken.

In mijn vorige blog vertelde ik van mijn lieve buurvrouw twee zakjes poters kreeg uit een supermarkt. Die lagen toen bij de kassa om gratis mee te nemen. Het waren de rassen Linda en Krone. Twee rassen die ik nog niet kende. Het zijn middelvroege rassen. En ze zijn vrij vastkokend. Ik ben heel benieuwd, ik heb ze 4 april eveneens in de grond gedaan. 

Vlak voor ik naar huis ging, heb ik nog even zevenblad verwijderd waar ik de prei heb gerooid. Dit is een gevecht dat ik keer op keer weer verlies. 

Mijn fietstassen zaten toen ik naar huis ging, weer vol.

Een laatste rode kooltje geoogst. En van de buurman kreeg ik nog een lekker savoiekooltje mee. 

De prei zit in zakjes in de vriezer. De kooltjes zijn al gegeten.

Vorige week maandag was het warm, echt warm. 

Buiten in de zon heb ik mijn gezaaide kooltjes verspeend naar grotere potjes:

Langendijker Vroege rode kool, spitskool Carafles F1, bloemkool  Alpha en Alpha 7.

De zaaitrays die hierdoor leeg kwamen, heb ik afgewassen en weer gevuld.

Ik zaaide Zinnia Lilliput, Zinnia Elegans, Busch Aster, Zonnehoed Red Purple, goudsbloem, Alcea, Nicotiana, Cosmea en Malope.

De gezaaide zonnebloemen werden snel overgezet in aparte potjes want ze dreigden elkaar te verdringen in het potje waar ze samen in stonden.

Ook zaaide ik nog koolrabi Superschmelz, een grootsoortige koolrabi, andijvie nr 5.

Aan het eind van de middag dreigde het te gaan regenen. Niet alleen de lucht ging betrekken, maar ook mijn weerapp op mijn telefoon gaf aan dat er een regenbuitje zou gaan vallen. Maar het was loos alarm: er viel geen druppel.

Dinsdag bevestigde ik mijn oppotplank weer aan de schuur. Nu ging ik eerst zaaien: boerenkool in twee soorten: de Reflex F1, een soort die de ganse winter kan blijven staan en een vroeger soort, die na de eerste nachtvorst geoogst moet worden. Dit is een middenhoog soort. Helaas stond er geen naam op het zakje zaden behalve "Boerenkool, middenhoog"

Vorig jaar heb ik die ook gezaaid maar er geen rekening mee gehouden dat hij vroeg geoogst kon worden. Gelukkig deed dit niets af aan de smaak en textuur van de boerenkool.

De erwten werden weer gezaaid om straks aan de andere zijde van het erwtenrek een plaatsje te krijgen. Ik hoop hiermee de oogst een beetje te spreiden. 

Ook de peul Oregon Sugar heb ik opnieuw gezaaid. 

En ik had nog wat kooltjes te verspenen: spruitjes Crispus F1, rode kool Langendijker Bewaar, broccoli Calabri en spitskool Capricorn F1. 

Het is weer dringen geblazen op de kweektafel in de kas.

Daarom mochten de erwtjes buiten op de tuintafel. Daar staan ze overdag ook heerlijk in het zonnetje. En bij nachtvorst zet ik ze wel zolang in de gang.

Zodra ze met hun kopjes boven komen zet ik er een kooi over.

Onlangs mocht ik een aantal vuurwerkkooien ophalen. Stevige draadkooien die om het vuurwerk zitten als ze bij het verkooppunt aankomen. 

Deze kooien kunnen prima fungeren als bescherming tegen de vogels, met name de duiven.

Op de foto heb ik de kooien al over de erwten gezet alhoewel ze nog niet boven de grond komen piepen.

Op de voorgrond staan mijn paprikaplantjes even in het zonnetje. Het was buiten warmer dan binnen. 

8 April: het was die nacht 12 graden in de kas zag ik op mijn min-max-thermometer.  

Het werd met 23 graden, plaatselijk zelfs 24 graden, de warmste 8 april ooit gemeten. 

Achter het huis was het ook te warm om iets te doen met plantjes en zaden. Daar heb ik de hele dag zon.

Daarom zijn kleine meid en ik naar Zaltbommel gefietst om wortelzaad te kopen. Mijn worteltjes waren immers niet ontkiemd en ik had van Bergen F1 geen zaad meer. Helaas had deze tuin- en dierenwinkel deze ook niet meer. 

En dan loop je langs de bakken met groenteplantjes..... en daar kan ik toch niet aan voorbij zonder wat mee te nemen. Dus werden er drie traytjes gekocht van elk zes plantjes: andijvie, paksoi en ijssla.

Ook nam ik nog twee paprikaplantjes mee. Dat was nog een hele toer om die kleine plantjes heelhuids thuis te krijgen op de fiets. Maar in het koeltasje dat ik standaard in mijn mandje aan het stuur heb, hebben ze de zes kilometer lange tocht goed doorstaan.

Eergisteren, Paaszaterdag ben ik weer naar de tuin gegaan. Kleine meid ging ook weer mee. Ze kon niet naar haar papa omdat hij met koorts op bed ligt. 

Ook nu namen we het skateboard weer mee voor als de verveling toe zou slaan.

In de achterbak van de auto stonden mijn emmer compost en mijn 2takt-pompje. Mijn zoon zou na de lunch komen om de pomp aan te sluiten en te starten.

Voor de middag heb ik snel het deel van het aardappelbed dat nog leeg was losgewoeld met de woelvork en er de late aardappel Victoria en Monalisa in gezet.

Maar eerst heb ik er patentkali en koemestkorrels over uit gestrooid. Ook over het deel waar ik de vroege aardappelen al had gezet. Toen mijn zoon kwam, heb ik alles flink nat gemaakt en daarna alle watertonnen gevuld. Ik heb twee originele regentonnen, twee olievaten, twee voertonnen en nog een halve voerton, dus ik heb voorlopig een leuke voorraad water.

Freddie kwam ook mee naar de tuin. Het viel niet mee om hem bij de waterstraal weg te houden. Hij vind happen naar het water zo leuk. 

Over de worteltjes die ik die dag opnieuw zaaide, heb ik mijn lange vuurwerkkooien gezet als bescherming tegen de vogels. Er is maar een klein deel nu beschermd, maar ik hoop dat de vlaggetjes die er al hangen ook hun werk als vogelverschrikker doen.

Vandaag ben ik nog even de wortelbedjes gaan gieteren. Er was op de hele tuin niet meer te zien dat er zaterdag zoveel water over is gegaan. De wind droogt de grond echt uit.

Bij het legen van de composttonnen kwam ik ook nog een kwijtgeraakt stuk tuingereedschap tegen. Zo raak je iets kwijt, zo vind je het terug.

Binnenkort dit hark-hakje maar eens in de cola leggen om de roest los te weken en dan even schuren want nu past het niet meer in multi-tool-steel.

De stoel mag ook wel een sopje hebben.

Niets met de moestuin te maken, maar wel prachtig zijn de foto's die ik deze dagen maakte tijdens het uitlaten van mijn hondje.

Bovenstaande foto is in een tuin die tegenover de bomenrij ligt van onderstaande foto. Dit is de dijk waar ik onderlangs woon. 

Ik word altijd zo blij van het ontluikende groen aan de bomen. Op de foto kan ik het niet goed vastleggen, maar het is net een schilderij waar de blaadjes als afzonderlijke aantippen met de schilderskwast op het doek zijn aangebracht. Het is ook tegen de zon in gefotografeerd met mijn mobieltje.

Bij onderstaande bloesemtak heb ik even stil gestaan om de heerlijke geur te ruiken.

De achter ons liggende 12 maanden vormden voor mij een bewogen jaar. Een heftig jaar waar in rampen, hoop, vrees en blijdschap elkaar afwisselden.

Nu ga ik beginnen aan een nieuw moestuinjaar. Ik hoop dat het een kalmer jaar gaat worden, al denk ik dat er nog stormen op mijn pad komen. Andere stormen dan in de voorbije 12 maanden, maar niet minder hevig. Eerlijk gezegd hou ik mijn hart vast. 

Gelukkig heb ik mijn moestuin waar ik mij kan ontspannen en mijn hoofd kan leegmaken.

En we beginnen het nieuwe moestuin jaar met de werkzaamheden voor april.

De moestuin in april

De lente is een feit, ook in moestuinland. April is voor de moestuin de maand van het uitbreiden; nog meer zaaien en het uitplanten van de plantjes die je binnen hebt opgekweekt. Heb je niet voorgekweekt, dan kun je in tuincentra nu ook volop kruiden- en groenteplanten kopen.

Wat zijn de moestuinklusjes in april?

• Laat plantjes, voordat je ze uitplant, minimaal een week rustig aan de buitentemperatuur wennen.
• Zet ze op een beschutte plek en haal ze ’s avonds naar binnen.
• Blijf deze maand ook goed het onkruid in het zaaibed wieden.
• Neem ook alvast maatregelen om je plantjes te beschermen tegen ongedierte. Denk daarbij vooral ook aan milieuvriendelijke maatregelen, zoals netten of het aantrekken van nuttige vogels en insecten.

Wat kun je in april in de moestuin zaaien?

·         In april kun je een heleboel nieuwe groenten in je moestuin zaaien:
– bietjes
– kervel
– broccoli
– rode kool
– koolrabi
– maïs
– peterselie
– knolselderie
– ijsbergsla
– aardappel

Wat kun je in april in de moestuin oogsten?

April is aspergemaand, de groente kan nu geoogst worden. Ook snijsla kun je aan het eind van de maand uit de moestuin halen.

Wat kun je in april op de vensterbank voorzaaien?

April is een goede maand om groenlof binnen te zaaien. De groente is niet zo bekend, maar daarom juist leuk om zelf te kweken. Groenlof ontkiemt vanaf 15 à 17 °C. Bij lagere temperatuur schiet de groente door.

April moestuintip

Schaf koolkragen aan of maak ze zelf. Ze zorgen ervoor dat de koolvlieg geen eitjes af kan zetten aan de voet van koolplantjes.

Zorg goed voor elkaar, zorg goed voor jezelf.
Blijf zoveel mogelijk thuis.
En bewaar die anderhalve meter afstand !